Hakkımızda
Nural Birden
Vakfımızın Kurucusu
Mustafa Ruhi Şirin
1955 yılında Trabzon’un Of ilçesi Uğurlu köyünde doğdu. İlkokulu köyünde, Maçka ve Ahlat’ta okudu. Ortaokul ve lise öğrenimini Of Ortaokulu ve Of Lisesi’nde tamamladı. A.İ.T.İ.A. Gazetecilik ve Halkla İlişkiler Yüksek Okulu Radyo ve Televizyon Program Uzmanlığı bölümünden (1978) mezun oldu. 1977’de TRT’de göreve başladı. Özellikle radyo yayıncılığı olmak üzere kendi alanında uzmanlaştı. Bu kurum için 2003 yılında üç defa atanacak Genel Müdür adayı olarak seçildi. Emekliye ayrıldığı 2011 yılına kadar İstanbul Üniversitesi ve Marmara Üniversitesi’nde İletişim ve Çocuk Edebiyatı dersleri verdi.
Altı buçuk yaşında iken babasını kaybetti. Masal dinlemeden büyüse de erken yaşlarda hayal kurmayı öğrendi. Dünyaya gelen her çocuğun önce çocukluğunu yaşaması gerektiğini merkeze alan ve çocuk olma haklarını savunan bir felsefeyi benimsedi. Çocuğa saygı ve çocuk onuru temelinde yüzde yüz çocuk hakları anlayışını savunuyor. Çocuk gerçeğini, çocukların içinde bulundukları hayat çemberi içindeki gerçeklikten ve çocuklardan öğrenmeyi tercih ediyor. Çocuklar için ve çocuklarla birlikte dünyayı güzelleştirmek amacıyla ülke ve dünya ölçekli çocuk politika ve stratejileri geliştirilmesi amacıyla Çocuk Hakları Savunma Hattı kurulmasına yönelik önerilerde bulunmayı sürdürüyor. BM Çocuk Hakları Sözleşmesi (1989) ile dünyada çocuk bakışının güncellenmesi öngörülse de, son 30 yıl içinde egemen dünya sisteminden kaynaklanan hiçbir kök sorun çözülemediği için, çocukla ilgili yeni bir dil, kuşatıcı bir söylemin oluşturulması amacıyla Dünya Çocuk Elçiliği’nin Küresel Çocuk Hareketi çerçevesinde örgütlenmesini de öneriyor.
Çocuk hakları alanında 1979-1989 yılları arasında UNICEF tarafından yürütülen BM Çocuk Hakları Sözleşmesi Türkiye hazırlık grubunu izleyerek çocuk haklarıyla ilgili ilk çalışmalar içinde yer aldı. 1990 yılında Çocuk Vakfını kurdu. Çocuk Vakfı’nda Çocuk Edebiyatı Okulu (1994), Çocuk Hakları Okulu (1999), Çocuk Akademisi (2010), Özel Yetenekli Çocuklar Araştırma Merkezi (2001), Dünya Çocuk Elçiliği (2020), İnsanlık Savunma Hattı (2020) gibi çocuk ödevlerinin ana düşünce ve modellerini geliştirdi.
Türkiye’de çocuk görüşü alınarak çocuk ve yetişkinlerin birlikte gerçekleştirdiği kurultay ve kongrelere öncülük etti: Bu amaçla yönettiği I. İstanbul Çocuk Kurultayı (2000), I. Türkiye Üstün Yetenekli Çocuklar Kongresi (2004), I. Türkiye Çocuk Hakları Kongresi (2011), I. Türkiye Çocuk ve Medya Kongresi (2013), Çocuk ve Medya Hareketi (2013) için çocuk görüşü kitapları hazırladı ve yayımladı.
Önerdiği, içinde yer aldığı ve destek verdiği yasa çalışmalarından bazıları ise şöyle: Çocuk Koruma Kanunu (2005), Özürlüler Kanunu (2005), Türkiye Yetenekleri Geliştirme Kurumu Gerekçeli Yasa Taslağı (2012), Çocuk ve Anayasa Çalışmaları (1995-2020).
Hazırladığı ve yazım grubu içinde yer aldığı Acil Eylem Planı ve bazı Strateji Belgeleri: İstanbul Çocuk Acil Eylem Planı (2000), I. Türkiye Çocuk Hakları Stratejisi ve Uygulama Planı (2013-2017), I. Türkiye Özel Yeteneklilerin Eğitimi Strateji ve Uygulama Planı (2012-2016), I. Türkiye Çocuk ve Medya Stratejisi ve Uygulama Planı (2014-2018). Ayrıca 1983’ten bu yana T.C. Devlet Planlama Teşkilatı Çocuk Komisyonu Üyeliği, Turgut Cansever’in başkanlığında Habitat II Türkiye Çalışma Grubu Sözcülüğü (1994-1995), UNICEF’in dünyada başlattığı Çocuklar İçin Evet Deyin! kampanyası için Türkiye Çocuk Hakları Koalisyonu ve UNICEF Türkiye Temsilciliği Kampanyası Sözcülüğü (2001) yanında Millî Eğitim Bakanlığı Çocuk Yayınları Danışma ve Yayın Kurulu Başkanlığı (2003-2005), Kültür Bakanlığı Çocuk Yayınları Kurulu Üyeliği (1998), Çocuk Adalet Sistemi Çalışmaları (2004), ASPB Çocuk Hakları İzleme ve Değerlendirme Kurulu Üyeliği, Çocuk ve Anayasa Çalışmaları Yetişkin Sözcülüğü (2011’den bu yana),III. Millî Kültür Şûrası Çocuk Kültürü Komisyonu Başkanlığı (2017) gibi görevlerde bulundu.
Türkiye’de çocuk hakları savunucusu ve çocuk yazarı olarak tanınıyor.
1977’de başlayan yazarlık sürecinde çocuk edebiyatı türlerinde çok sayıda çocuk kitabı kaleme aldı. Türkiye’de ilki 1987 yılında yayımlanan üç Çocuk Edebiyatı Yıllığı’nın yayımını yönetti. Çocuk hakları, çocuk kültürü, çocuk ve medya, çocuk edebiyatı, masal edebiyatı, okuma kültürü alanlarında yetişkinlere yönelik şiir, deneme ve araştırma kitapları yayımlandı. 1981-1988 yılları arasında çocuklar ve yetişkinler için radyo ve televizyon programları hazırladı. Çocuk odaklı 300 kadar çocuk ve yetişkin kitabının yayımını yönetti.
Şiir, hikâye ve masalları Arapça, Almanca, Endonozice, Farsça, İngilizce, Macarca, Makedonca, Moğolca, Nepalce, Rusça, Rumence, Sırpça-Boşnakça, Özbekçe, Korece, Urducaya çevrildi; Kiril alfabesine aktarıldı. Yazarın çocuk edebiyatı yönü ile ilgili olarak 2002, 2008, 2010, 2011 ve 2014 yıllarında Türkiye’de beş yüksek lisans, 2010 yılında Mısır’da doçentlik, Erzurum Atatürk Üniversitesi’nde çocuk edebiyatı eserlerinin eğitim değeri üzerine doktora tezleri (2012) yapıldı.
Masal Mektuplar kitabı 1982 yılında Türkiye Yazarlar Birliği tarafından yılın çocuk kitabı seçildi; Kuş Ağacı adlı resimli masal kitabına (resimleyen, Nazan Erkmen) UNESCO Asya Kültür Merkezi Resimli Çocuk Kitapları Ödülü (1993) verildi. Çocuk hakları alanındaki çalışmaları Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nin Uluslararası 23 Nisan Şenliği’nde Hayat Boyu Onur Ödülü’ne lâyık görüldü (2012). Çocuk edebiyatı ve çocuk haklarının gelişimine katkısı nedeniyle Kırklareli Üniversitesi Senatosu tarafından kendisine fahri doktora unvanı verildi (Mayıs, 2012) ve 7. İstanbul Edebiyat Mevsimi Festivali Çocuk Edebiyatı Büyük Ödülü ile ödüllendirildi (2015).
Hazırlanıyor...
